ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΚΗ
Mια από τις μεγαλύτερες παρεξηγήσεις είναι η εντύπωση ότι η αρχαία Ελλάδα ήταν η αρχαία Αθήνα και δη η αρχαία Αθήνα στο απόγειο της δόξας της. Μια άλλη μεγάλη παρεξήγηση είναι η φαντασίωση ότι η αρχαία Αθήνα στο απόγειο της δόξας της ήταν μια περίπου ιδανική κοινωνία. Προφανώς για την εποχή της ήταν ένα «θαύμα», που ακόμα μελετάται. ΄Ωστόσο, ακόμα και μια γρήγορη ματιά στις πηγές θα μας γειώσει στη πραγματικότητα.
Ο πλατωνικός Σωκράτης συνιστά έναν αντίλογο ή τον αντίλογο στην πόλη και την εποχή που πολλοί από εμάς έχουμε περίπου ειδωλοποιήσει, με τη βοήθεια των σχολίων και των διευκρινιστικών σημειώσεων του Στάντη Αποστολίδη.
Συγκλονίζει η απαρέγκλιτη πίστη του στους νόμους της πόλις που τον καταδικάζει. Γιατί το κάνει; Γιατί δεν δραπετεύει, αφού μπορεί, όπως έκαναν οι υπόλοιποι; Και προς τι όλη αυτή η ξιπασμένη έπαρση;
Σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης της «Απολογίας», η στάση του Σωκράτη είναι μια κλωτσιά στο χαμηλό υπογάστριο της δημοκρατικής αθηναϊκής πολιτείας· της κοινωνίας που εμείς έχουμε εξιδανικεύσει και που και αυτή είχε τις αντοχές της και τις κόκκινες γραμμές της· την πολιτική της ορθότητα και τα «κάνσελινγκ» της. Και ο Σωκράτης την αναγκάζει να εκτεθεί και να αποκαλυφθεί. Ναι, μόνο και μόνο για αυτή του την ύβρη, ο Σωκράτης θα θανατώνεται, έως και σήμερα.
Σε δεύτερο επίπεδο τίθεται το θέμα της αντίθεσης μεταξύ του «κοινού» και του «ατομικού».
Σε ένα τρίτο επίπεδο ανάγνωσης, γεννάται το εξής ερώτημα: Γιατί ο πλατωνικός Σωκράτης δεν φοβόταν το θάνατο;
Και κάπως έτσι ξεκινάει η κατάβαση στα άδυτα της πλατωνικής φιλοσοφίας περί ψυχής και θανάτου.
ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ:
Η απολογία του Σωκράτη στη σημαντικότερη πνευματική Δίκη των αιώνων απ' την πέννα του κορυφαίου μαθητή του, του Πλάτωνα.
Η ουσιαστική δικαίωση του φιλοσόφου που ώρισε την πορεία της Σκέψης εσαεί, και το ανέκκλητο γεγονός της θανατικής του καταδίκης: Τραγικές αντινομίες που βασανίζουν κ' ύστερα από δυόμιση χιλιετίες τις συνειδήσεις, μ' επακόλουθο να συγκροτούνται ακόμα "υποδειγματικά" δικαστήρια ανά τον κόσμο, με την ελπίδα μιας δικαιότερης επιτέλους ετυμηγορίας...
Μπρος στο κριτήριο, ο Σωκράτης υπερασπίστηκε ανυποχώρητος τις Αλήθειες του, επιμένοντας ότι "την ώρα της πράξης ένα μόνο να κοιτάη κανείς, αν δίκαια ή άδικα ενεργή κι όχι να λογαριάζη τα ρίσκα της ζωής ή το θάνατον, με μόνο οδηγό τον Ορθό Λόγο - άλλο που κατά βάθος το 'ξερε και το φώναζε ανοιχτά, πως: "Η κακογλωσσιά κι ο φθόνος θα με φάνε, που κ' ένα σωρό ενάρετους ανθρώπους φάγαν και θενά φάνε - σιγά σ' εμένανε μη σταματήσουν"!
Μια μοναδική ευκαιρία προσπέλασης της αρχαίας πηγής, με παράλληλη νεοελληνική απόδοση, αναλυτικά σχόλια για την κατανόηση των ύψιστων φιλοσοφικών νοημάτων που αποκαλύπτονται, κ' εμπεριστατωμένη εισαγωγή για τη μορφή του Σωκράτη, τις ιδέες του, καθώς και τα νομικά, δικονομικά και φιλολογικά ζητήματα που θέτει η Απολογία
ΕΚΔΟΣΕΙΣ:
ΑΘΗΝΑ 2022
Εισαγωγή - Αρχαίο κείμενο - Απόδοση - Φιλοσοφικά, ερμηνευτικά & ιστορικά σχόλια:
Στάντης Ρ. Αποστολίδης
