ΑΔΕΛΦΗ ΜΟΝΙΚΑ
H «Αδερφή Μόνικα» είναι από μόνο του ένα μυθιστόρημα θρύλος. Πρωτό-εκδόθηκε ανώνυμα το 1815 στο Πόζναν, ωστόσο η σημερινή του μορφή χρονολογείται από το 1965 και πιθανολογείται ότι γράφτηκε από τον Ερνστ Τέοντορ Βίλεμ Χόφμαν, ο οποίος υπήρξε συγγραφέας της νουβέλας "Ο Καρυοθραύστης και ο Βασιλιάς των Ποντικών", στην οποία βασίζεται το μπαλέτο «Ο Καρυοθραύστης» του Τσαϊκόφσκι, ενώ η "Κραϊσλεριάνα" του Σούμαν βασίζεται στο χαρακτήρα του Χόφμαν, Γιοχάννες Κράισλερ, από το «Βίο και Πολιτεία του Γάτου Μουρ» (μτφ. Μαρία Αγγελίδου, Εκδόσεις Ερατώ). Ο Χόφμαν προτιμούσε να χρησιμοποιεί το όνομα «Αμαντέους» αντί του Βίλεμ, για να διακηρύσσει την αγάπη του στον Μότσαρτ.
Αν και στις ημέρες μας η ερωτική λογοτεχνία και δη η πορνογραφία είναι ανήκουστο να εκληφθεί ως φιλοσοφικό είδος λογοτεχνίας, το 18ο αιώνα οι σελίδες τέτοιων μυθιστορημάτων παρείχαν συμβολισμούς, κριτική (κυρίως μέσω της σάτιρας) και ιδεώδη. Ο υλισμός αποτέλεσε το φιλοσοφικό πυρήνα μεγάλου μέρους της ερωτικής μυθοπλασίας της περιόδου, και χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή, την υποστήριξη και τη διάδοση μιας νέας, αντισυστημικής και ελευθεριακής ηθικής. Ωστόσο ο Χόφμαν, εάν έγραψε ο ίδιος την «Αδερφή Μόνικα», ασκεί κριτική στον υλιστικό-κεντρικό τρόπο εκπαίδευσης.
Η «Αδερφή Μόνικα» διαφέρει. Κατακλύζεται από την παρουσία της επικίνδυνης, για την ανδροκρατούμενη κοινωνία, θηλυκότητας, η οποία αναστατώνει τις αρσενικές λειτουργίες. Η γυναίκα εδώ δεν υπηρετεί μόνο, αλλά και υπηρετείται. Ο άνδρας μετατρέπεται συχνά σε αντικείμενο και μέσο. Τα όρια σαδισμού και μαζοχισμού είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτα, σε σημείο να υπάρχει μια εναλλαγή στην ηδονή του πόνου και στον πόνο της ηδονής, με πανταχού παρόν ακριβώς αυτό το δίπολο· πόνος και ηδονή. Οι ερωτικές σκηνές έχουν ένα βασικό μοτίβο που επαναλαμβάνεται ασταμάτητα.
Περιγραφή του εκδότη:
Η Αδελφή Μόνικα του τίτλου, με τις αφηγήσεις και τις εμπειρίες της, μας παρασέρνει σε μια ηδονική δίνη που ξεκινά από την πρώτη κιόλας σελίδα και διαρκεί ως το τέλος. Οι πρωταγωνιστές των ιστοριών της παίρνουν συχνά οι ίδιοι το λόγο και γίνονται αφηγητές και ήρωες των δικών τους ιστοριών. Πρόσωπα και σώματα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση. Η δράση μετατοπίζεται με γοργό ρυθμό από αριστοκρατικές κατοικίες και κήπους σε γοτθικούς καθεδρικούς και μοναστήρια, από υπέροχα γαλλικά αρχοντικά σε δάση και ιαματικά λουτρά της Ελβετίας.
Σατανικοί μοναχοί, μετρημένοι Γερμανοί, λάγνοι Γάλλοι, θωρακοφόροι ιππότες και άβγαλτοι νεαροί θαυμάζουν και γεύονται τις χάρες αθώων ή αδίστακτων γυναικών – με (ή, ενίοτε, χωρίς) τη συγκατάθεσή τους. Γυναίκες αφήνονται η μία στα χέρια της άλλης. Καμαριέρες και οικοδιδάσκαλοι προσφέρουν στις κυρίες και τους κυρίους τους ιδιαίτερες «υπηρεσίες». Ποτέ δεν ξέρει κανείς τι θ’ αντικρίσει μέσα από την κλειδαρότρυπα. Ή μάλλον ξέρει. Μία ατέρμονη άγρα ηδονής, ένα ατέλειωτο παιχνίδι ελέγχου και υποταγής.
ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ:
Μέσα σ' ένα κλίμα ηθελημένα συγκεχυμένο, που συνάδει με τις ονειροπολήσεις, τις φαντασιώσεις, ερωτικές, ή μη, η αδελφή Μόνικα διηγείται, στις φίλες της μοναχές, αναμνήσεις πραγματικές ή επινοημένες, που θα εξελιχθούν με τον πιο περιπετειώδη τρόπο…
Ο ρυθμός του ερωτικού αυτού μυθιστορήματος είναι όντως ιλιγγιώδης, μια αλληλουχία σύντομων αναλαμπών που φωτίζουν ένα όμορφο μισάνοιχτο στόμα, ωραία στητά γυμνά στήθη, μια λεία κοιλιά, όμορφα πισινά έτοιμα να δεχτούν τις βιτσιές, καλλίγραμμα μπούτια ανοιγμένα, κι όλα αυτά τόσο γρήγορα και με τόσες εναλλαγές προσώπων και στάσεων, που η προσοχή αποσπάται από την πραγματικότητα και δεν απομένει απολύτως τίποτα το ρεαλιστικό. Κι έπειτα, η αυλαία (ή μάλλον η κουρτίνα του κρεβατιού) κλείνει στιγμιαία, προτού ακολουθήσει μια νέα σαρκική φαντασμαγορία...
ΕΚΔΟΣΕΙΣ:
ΑΘΗΝΑ 2021
Μετάφραση:
Δήμητρα Φοινικοπούλου
Επιμέλεια - Επίμετρο:
Εύη Μαυρομμάτη